หมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท

เป็นอีกหนึ่งโรคที่พบมากในผู้สูงวัย

เพราะทำให้มีอาการปวดหลัง ปวดเอว

หรือปวดตามร่างกาย จนส่งผลกระทบในการดำเนินชีวิต

ประจำวันเป็นอย่างมาก

สูงวัยใจแซ่บ

เชิญพบกับอาจารย์ นพ. ปิลันธน์ ใจปัญญา

อาจารย์แพทย์โรงพยาบาลรามาธิบดี

แพทย์เฉพาะทางออโธปิดิกส์

และกระดูกสันหลัง

โรคหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทในผู้สูงวัย: อาการ สาเหตุ และแนวทางการรักษา

อาการปวดหลังเป็นปัญหาสุขภาพที่พบได้บ่อย โดยเฉพาะในผู้สูงวัย ซึ่งกระดูกสันหลังและหมอนรองกระดูกต้องรองรับน้ำหนักร่างกายอยู่ตลอดเวลา หากเกิดความผิดปกติอาจนำไปสู่ภาวะหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทได้ ในบทความนี้ เราจะพาไปทำความเข้าใจกับสาเหตุ อาการ วิธีการรักษา และแนวทางการดูแลตนเองเพื่อลดความเสี่ยงของโรคนี้

สาเหตุของโรคหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท

โรคหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทเกิดจากการเสื่อมสภาพของหมอนรองกระดูกที่อยู่ระหว่างกระดูกสันหลังแต่ละข้อ เมื่อหมอนรองกระดูกเสื่อมลง จะเกิดการกดทับเส้นประสาทที่อยู่ใกล้เคียง ทำให้เกิดอาการปวดหลังและอาการอื่น ๆ ตามมา สาเหตุหลักที่ทำให้เกิดภาวะนี้ ได้แก่:

1. อายุที่มากขึ้น – หมอนรองกระดูกเสื่อมลงตามวัย ทำให้ความสามารถในการรองรับแรงลดลง
2. การใช้งานผิดวิธี – เช่น การยกของหนักในท่าที่ไม่ถูกต้อง หรือการก้มตัวบ่อย ๆ
3. น้ำหนักตัวมาก – ทำให้หมอนรองกระดูกต้องรับน้ำหนักมากขึ้น ส่งผลให้เสื่อมเร็วขึ้น
4. พฤติกรรมการใช้ชีวิต – การนั่งท่าไม่ถูกต้องเป็นเวลานาน โดยเฉพาะกลุ่มคนทำงานที่ต้องนั่งหน้าคอมพิวเตอร์หรือใช้โทรศัพท์เป็นเวลานาน
5. กรรมพันธุ์ – บางคนอาจมีความผิดปกติทางโครงสร้างกระดูกสันหลังตั้งแต่เกิด

อาการของโรคหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท

อาการของโรคนี้จะแตกต่างกันไปตามระดับความรุนแรงและตำแหน่งของการกดทับเส้นประสาท อาการที่พบได้บ่อย ได้แก่:

• ปวดหลังส่วนล่าง หรือปวดร้าวลงไปที่ขาและสะโพก หากเส้นประสาทถูกกดทับในบริเวณเอว
• ปวดร้าวลงแขน ในกรณีที่เส้นประสาทบริเวณคอถูกกดทับ
• ชาและอ่อนแรง ในบริเวณที่เส้นประสาทถูกกดทับ
• มีปัญหาในการเดิน หรือรู้สึกขาอ่อนแรง
• อาการปวดที่รุนแรงขึ้นเมื่อยืนนาน นั่งนาน หรือเดินนาน

หากมีอาการเหล่านี้ ควรรีบพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยที่ถูกต้อง

แนวทางการรักษา

การรักษาขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการ โดยแนวทางการรักษาหลักมีดังนี้:

1. การรักษาแบบไม่ต้องผ่าตัด

• ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม – หลีกเลี่ยงท่าทางที่ทำให้เกิดแรงกดทับที่หลัง เช่น การก้มยกของหนัก
• การใช้ยา – ยาแก้ปวดหรือยาต้านอักเสบ เช่น พาราเซตามอล หรือยาแก้อักเสบที่แพทย์สั่ง
• กายภาพบำบัด – ฝึกท่าทางการยืดกล้ามเนื้อ การออกกำลังกายเฉพาะส่วนเพื่อเสริมสร้างกล้ามเนื้อหลังให้แข็งแรง
• ฉีดยาสเตียรอยด์ – เพื่อลดอาการอักเสบและบรรเทาอาการปวด

2. การรักษาด้วยการผ่าตัด

หากอาการรุนแรง ไม่ตอบสนองต่อการรักษาแบบอนุรักษ์ หรือมีอาการชารุนแรง การผ่าตัดอาจเป็นทางเลือก เช่น:

• การผ่าตัดเอาหมอนรองกระดูกที่กดทับเส้นประสาทออก
• การขยายโพรงประสาท – เพื่อลดแรงกดที่เส้นประสาท
• การยึดกระดูกสันหลัง – หากมีกระดูกเคลื่อนหรือไม่มั่นคง แพทย์อาจใช้โลหะยึดเพื่อให้กระดูกอยู่ในตำแหน่งที่มั่นคง

ค่ารักษาอาจแตกต่างกันไปตามสถานพยาบาล โดยมีสิทธิ์ประกันสุขภาพ เช่น บัตรทอง หรือประกันสังคมที่สามารถช่วยลดค่าใช้จ่ายได้

การป้องกันและดูแลสุขภาพกระดูกสันหลัง

แม้ว่าภาวะหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทจะเกิดจากความเสื่อมของร่างกายตามวัย แต่สามารถป้องกันได้ด้วยวิธีต่อไปนี้:

1. เลี่ยงพฤติกรรมที่ทำร้ายกระดูกสันหลัง

• หลีกเลี่ยงการก้มหลังยกของหนัก ให้ใช้วิธีย่อเข่าแล้วยกของแทน
• นั่งให้ถูกต้อง โดยควรนั่งพิงพนักเก้าอี้ เท้าวางราบกับพื้น
• หลีกเลี่ยงการนั่งพื้นเป็นเวลานาน

1. ออกกำลังกายเสริมสร้างกล้ามเนื้อหลังและแกนกลางลำตัว

• การออกกำลังกายที่ช่วยให้กล้ามเนื้อหลังแข็งแรง เช่น ว่ายน้ำ โยคะ หรือพิลาทิส
• ฝึกท่ายืดกล้ามเนื้อเป็นประจำ

1. ดูแลโภชนาการ

• รับประทานอาหารที่มีแคลเซียมและวิตามินดี เช่น นม ผักใบเขียว ปลาตัวเล็กที่กินได้ทั้งกระดูก
• หากจำเป็นสามารถเสริมแคลเซียมและวิตามินดีตามคำแนะนำของแพทย์

1. ปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิต

• หลีกเลี่ยงการนั่งหรือยืนท่าเดิมเป็นเวลานาน
• ใช้มือถือหรือคอมพิวเตอร์ในระดับสายตาเพื่อลดแรงกดที่คอและหลัง

สรุป

โรคหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทเป็นปัญหาสุขภาพที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ แต่สามารถป้องกันและดูแลได้โดยปรับเปลี่ยนพฤติกรรม หลีกเลี่ยงพฤติกรรมที่ทำให้เกิดแรงกดทับที่กระดูกสันหลัง รวมถึงการออกกำลังกายและการรับประทานอาหารที่ช่วยบำรุงกระดูก หากมีอาการปวดหลังเรื้อรัง หรือมีอาการชา อ่อนแรง ควรรีบพบแพทย์เพื่อรับการรักษาที่เหมาะสม

การดูแลกระดูกสันหลังตั้งแต่วันนี้จะช่วยให้เรามีคุณภาพชีวิตที่ดีและเคลื่อนไหวได้อย่างคล่องตัวในระยะยาว 😊